Zijn zuinigheid en gierigheid hetzelfde? Want wanneer je zuinigheid als je levensprincipe aanneemt, beschuldigen mensen in deze tijd je met gierigheid?
Er zit veel verschil tussen zuinigheid en gierigheid. Bijvoorbeeld, bescheidenheid is een geprezen eigenschap die schijnbaar lijkt op, maar inhoudelijk anders is dan de zondige eigenschap zelfvernedering. Ook is bedaardheid een geprezen eigenschap die schijnbaar lijkt op, maar inhoudelijk anders is dan de kwade eigenschap hoogmoed. Evenzo heeft de eigenschap bezuiniging geen enkele band met gierigheid, wat een fusie is van ontstentenis, schraapzucht, inhaligheid, en hebzucht. Er is slechts een ogenschijnlijke gelijkenis.
Teneinde deze waarheid helder te maken geven wij het volgende voorbeeld:
Abdullah ibn Omar (ra) was één van de bekende zeven Abdullah genaamde metgezellen, de prominentste en oudste zoon van de tweede kalief Omar (ra) en een van de meest vooraanstaande geleerden onder de metgezellen. Op een dag tijdens een onderhandeling op de markt zette hij tot een heftige discussie aan over iets dat nauwelijks waarde heeft. Een andere metgezel zag deze gebeurtenis. Hij veronderstelde dat de zoon van de kalief zich tijdens die discussie bizar gierig opstelde. Om de reden van zijn gedrag te achterhalen, besloot deze metgezel om hem te achtervolgen. Abdullah liep richting zijn huis. Voor zijn deur trof hij een arme man aan. Hij bleef een tijdje met hem praten, waarna de arme vertrok. Vervolgens betrad Abdullah zijn huis en kwam via een ander deur naar buiten. Daar trof hij een andere arme aan. Ook met hem bleef hij een tijdje praten, waarna hij weer vertrok. Dit wekte de nieuwsgierigheid op van de metgezel die hem van afstand observeerde. Hij zocht de twee arme mannen één voor één op en vroeg hen: “De imam stond een tijdje bij jullie. Wat heeft hij eigenlijk gedaan?” Beiden zeiden: “Hij gaf mij een stuk goud.” Hierop stond hij versteld van wat hij hoorde. In eerste instantie discussieerde hij heftig op de markt om iets die nauwelijks waarde heeft, vervolgens gaf hij twee goudstukken helemaal vrijwillig weg, zonder het aan iemand te laten merken.” Even later liep hij Abdullah ibn Omar tegemoet en zei: “O imam, ontrafel mijn dilemma. Waarom heb jij op de markt zo en thuis zo gehandeld?” Abdullah zei: “De houding op de markt komt voort uit zuinigheid, een volwassen verstand, en het willen stabiliseren van vertrouwen en rechtschapenheid, welke zeer belangrijk is voor een gezonde handel; ze bestond niet uit gierigheid. De houding bij mij thuis kwam voort uit mededogen en genade van het hart. Noch was mijn eerste houding gierig, noch mijn tweede houding verkwisting.” Abu Hanifa gaf met de volgende uitspraak een verwijzing naar dit geheim “Geplaatste weldadigheid en gulheid vallen niet onder verkwisting, evenmin als verkwisting onder weldadigheid valt.”[1]
Footnotes
- ^ Zie Het Traktaat Over Bezuiniging, Bediuzzaman Said Nursi, Lucideinkt, 2013, blz.40-42