Er zijn nogal wat mensen die denken: “Ik kan mijn lot niet uit de weg lopen; wat er staat, zal ook gebeuren. Waarom ben ik dan verantwoordelijk voor mijn zondes?”

Dat deze logica toebehoort aan een schuldige die zijn verantwoordelijkheid wilt ontlopen, is zeer helder. Dit is het smoesje: “Stel het lot als verantwoordelijke en wees gerust!” Het geweten, dat een rechtvaardige rechter is, zal met deze gedachtegang niet tot rust komen, want het geweten is een getuige dat dicht zit op wat wij doen. Er is ongetwijfeld een lot en deze oordeelt ook, maar er is ook een wil. Hoe kunnen wij de zondes vergeten die wij al willend plegen? We kunnen niet in ons lot inzien.

Wat wij weten, is dat er voor ons een goed en een slecht pad bevindt. We bewandelen het één met onze wil die wij absoluut niet kunnen ontkennen. Tijdens het bewandelen voelen we zeer sterk aan dat er geen andere dwang is dan onze verlangens. We weten ons lot niet van tevoren, maar pas nadat het heeft plaatsgevonden.

Dit voorbeeld zal duidelijkheid scheppen over dit onderwerp. Laten we een dergelijke cameraman voorstellen die gebeurtenissen van tevoren kan opnemen. Laten we zeggen dat hij onze komende tien dagen op een film heeft vastgelegd. Dus hij weet tien dagen van tevoren wat wij de komende tien dagen zullen beleven. We weten dat er een film is, maar we weten niet wat er is opgenomen. De elfde dag heeft hij ons de film laten zien. We hebben onze fouten, zondes en schulden gezien. We kunnen niet tegen de cameraman het volgende zeggen: “Als jij onze komende tien dagen niet zou filmen en weten, dan zouden wij deze fouten niet begaan”. Er is een groot verschil tussen weten en doen.

Er kan ook voor een machine of een gebouw, waarvoor een plan is opgezet, niet gezegd worden dat ze niet nodig zijn, omdat er toch al een plan is.

Stel je voor dat we plannen om morgen ergens heen te gaan en bepaalde dingen te gaan eten. Aldus het gepland is wat we zullen doen, kunnen we het volgende niet zeggen: “Waarom zouden we daarheen moeten gaan en eten, want het staat toch al vast?”

Aangezien er zoiets voor eenvoudige dagelijkse zaken niet gezegd kan worden, kan er ook voor Allah, Die de mens met oneindig aantal wijsheden heeft geschapen, niet gezegd worden waarom Hij de mens aan het testen is als Hij toch al weet wat de mens gaat doen.

De ware betekenis van het lot is dat Allah alles, oftewel alles wat al is gebeurd, wat nu gebeurt en wat zal gebeuren, weet. Wanneer we goed opletten, merken we dat de wil van de mens niet wordt ontkend. Weten is één ding, doen is een ander ding. Allah weet het, de mens doet het. Laten we van dit aspect een voorbeeld geven:

Profeet Muhammed (saw) heeft eeuwen geleden het goede nieuws gegeven over de verovering van Istanbul (Constantinopel) en de gezagvoerder van het leger. Toen de tijd was aangekomen, was het ook gebeurd. Welnu, is Istanbul veroverd omdat profeet Muhammed (saw) het heeft gezegd? Of heeft profeet Muhammed (saw) dat gezegd omdat hij (saw) wist dat het veroverd zou worden? Als Sultan Fatih zou slapen, niet zou werken, zijn mannen niet klaar zou maken en niet zou strijden, zou de verovering dan alsnog lukken? Dus Allah wist dat Sultan Fatih zou werken en Istanbul zou veroveren en heeft dit ook aan Zijn gezant (saw) laten weten.

Een zeer belangrijke punt hierbij is: “Wij handelen niet omdat Allah het weet, maar omdat wij het zullen doen weet Allah het. Het is ook ondenkbaar dat Allah de toekomst niet kent. Als Hij dat niet weet of niet kan weten, kan Hij geen Schepper zijn.”
Laten we hier een voorbeeld van geven: laten we een heilige als docent voor ogen nemen. Hij zegt tegen een van zijn studenten: “Ik zal je morgen uit dit boek testen”. De docent weet echter dat de leerling niet zal leren wegens een film, wedstrijd, spel, gezelligheid enz. Daarom schrijft hij die avond al een één in het rapport van de leerling. De volgende dag kan de leerling geen antwoord op de gestelde vragen geven en weet dat hij een één heeft verdiend. Op dat moment haalt de docent het rapport uit zijn zak en zegt: “Omdat ik wist dat jij niet zou leren, had ik van tevoren al een één neergezet.” Het zou onacceptabel zijn als de leerling hierop zou zeggen: “Mijn docent, omdat u die één heeft geschreven, heb ik een één behaald. Als u een voldoende zou hebben neergezet, zou ik een voldoende hebben gehaald.” Dus wij handelen niet omdat Allah het heeft geschreven, maar Allah heeft het geschreven omdat hij weet dat wij zo zouden en zullen handelen. En dit wordt het lot genoemd.

Allah neemt als het ware, alles wat wij ons leven lang zullen doen op met zijn pre-eeuwige camera op tape genaamd Lewhul-Mahfuz. Echter, wij weten niet wat er zich allemaal op de tape bevindt. Waarom zou dit invloed moeten hebben op onze daden! Als dit de waarheid is, dan is de verantwoordelijkheid ook van ons. Omdat wij met onze vrije wil het slechte kiezen en zondes begaan, worden wij beschuldigd en niet om een andere reden. Wij hebben niet het recht om te klagen door te zeggen dat het niet onze schuld is als het toch al in het lot staat vastgesteld. Als al willend een fout maken, geen fout is, wat is dan wel een fout?

Onze taak is vergiffenis vragen voor onze zondes, smeken voor genade en werken voor goede daden om niet gestraft te worden. Door de fouten aan het lot toe te schrijven, houden we enkel onszelf voor gek, maar Allah nooit!